part ▶ igice, igicuri, umugabane, ikigabane, igihīmba, ingaburo
(to be ~ of) gukukira
(to be ~ of) gukukira
En-En dictionary
igikāri (ibi-) 4 class 4
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ 1. temporary house, 2. back yard, 3. private part of yard
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ 1. temporary house, 2. back yard, 3. private part of yard
leaf ▶ ibabi, ikibabi
(banana, dry) ihuba, igihūnda
(banana, green) umutōto
(central part of banana ~) ikigongogongo
(bean) umukubi
(pumpkin) umusoma
(used for perfume) imbazi
(banana, dry) ihuba, igihūnda
(banana, green) umutōto
(central part of banana ~) ikigongogongo
(bean) umukubi
(pumpkin) umusoma
(used for perfume) imbazi
En-En dictionary
bread ▶ (european) umukate (Sw.)
(african) umutsima
(loaf of) irobe
(lump of) intore
(soft part of) akavunji k'umukate
(to make) gucūmba
(to put ground-, peanuts, etc. in ~) gutotera
(african) umutsima
(loaf of) irobe
(lump of) intore
(soft part of) akavunji k'umukate
(to make) gucūmba
(to put ground-, peanuts, etc. in ~) gutotera
En-En dictionary
gukūkira (-kūkiye) v ▶ 1. to pertain to, 2. to be a part of, 3. to be subject to, to depend on
gusigaza (-sigaje) v ▶ to leave over, to leave a part of something, to cause to be left
amasoso 5 ▶ hair line (receding part)
gutandukāna (-tandukānye) v ▶ 1. to separate (vi), 2. to cut off, chop off, sever, slice off, amputate, hack off, 3. to disconnect, 4. to part with, 5. to be different, be distinct
kubwīririza (-bwīririje) v ▶ to command for, on the part of
īno adv ▶ here, this side, this part
ikigōngogōngo (ibi-) 4 class 4
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ central part of banana leaf
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ central part of banana leaf
guhānyuka (-hānyutse) v ▶ 1. to sprain, strain, 2. spread legs apart
gukumīra (-kumīriye) v ▶ to separate, throw apart, to send from room
gushānyūka (-shānyūtse) v ▶ to deteriorate, come apart, to get rutted or pitted from rain
gushibuka (-shibutse) v ▶ to hurry, depart quickly
gutenzūra (-tenzūye) v ▶ to be negligent, slacken, release partially
gutirigana (-tiriganye) v ▶ to dislocate (either parts of body, or other things) (vi)
igice (ibi-) 4 class 4
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ 1. half, 2. part, fraction, division, 3. piece, slice, 4. chapter
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ 1. half, 2. part, fraction, division, 3. piece, slice, 4. chapter
igicuri (ibi-) 4 class 4
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ part, half, premature arrival
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ part, half, premature arrival
igihīmba (ibi-) 4 class 4
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ part, half
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ part, half
igisīka (ibi-) 4 class 4
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ 1. partition, 2. wall, 3. room in house
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ 1. partition, 2. wall, 3. room in house
ikibambāzi (ibi-) 4 class 4
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ wall, partition
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ wall, partition
ikigabane (ibi-) 4 class 4
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ part, portion
singular: iki-,ic-
plural: ibi-,ivy- ▶ part, portion
impete (im-) 3 class 3
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ partition of reeds
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ partition of reeds
ingaburo (in-) 3 class 3
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ part, portion
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ part, portion
inkwāre (in-) 3 class 3
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ partridge
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ partridge
kudohōka (-dohōtse) v ▶ 1. to come apart (e.g. chains), 2. to escape, 3. to get thin
kudondōza (-dondōje) v ▶ to ask for particulars or a description
kumatūra (-matūye) v ▶ to take apart what has been stuck together
kwīgaranzura (-īgaranzuye) v ▶ to depart from respected person
kwīgīra (-īgīye) v ▶ 1. to go, 2. to depart, 3. make oneself to go, to depart
kwītabira (-ītabiriye) v ▶ 1. to answer at, for, 2. to participate
niho emph ▶ (emphatic particle placing emphasis on the preceding constituent)
umwana niho the/ this/ that child (emphasizing the child)
umwana niho the/ this/ that child (emphasizing the child)
turikumwe phr ▶ we are together, we'll stay in touch, we'll see us (greeting when parting from friends)
umubo (aba-) 1 class 1
singular: umu-
plural: aba- ▶ person of a particular region of Burundi
singular: umu-
plural: aba- ▶ person of a particular region of Burundi
umugabane (imi-) 2 class 2
singular: umu-
plural: imi- ▶ part, portion
singular: umu-
plural: imi- ▶ part, portion
umugāmbwe (imi-) 2 class 2
singular: umu-
plural: imi- ▶ political party
singular: umu-
plural: imi- ▶ political party
umukīngo (imi-) 2 class 2
singular: umu-
plural: imi- ▶ wapp, partition
singular: umu-
plural: imi- ▶ wapp, partition
umumoso (aba-) 1 class 1
singular: umu-
plural: aba- ▶ person of a particular region of Burundi
singular: umu-
plural: aba- ▶ person of a particular region of Burundi
umunyamugamba (aba-) 1 class 1
singular: umu-
plural: aba- ▶ person of a particular region of Burundi
singular: umu-
plural: aba- ▶ person of a particular region of Burundi
urusīka (in-) 6 class 6
singular: uru-
plural: in- ▶ partition, wall, room in house
singular: uru-
plural: in- ▶ partition, wall, room in house
urwānkūnzi 6 class 6
singular: uru- ▶ (no pl.) favoritism, partiality (sometimes as result of bribe)
singular: uru- ▶ (no pl.) favoritism, partiality (sometimes as result of bribe)
bird ▶ ikiguruka
(little ones) inyoni
(crane, golden-crested) umusāmbi
(crow) igikōna
(dove) intunguru, inuma
(duck) imbati
(eagle) inkona, inkukuma, ikinyakabaka, impūngu
(goose, wild) igisafu
(hawk) igisiga
(kite) ikinyakabaka
(parrot) gasuku
(partridge) inkwāre
(robin, African) inyōmvyi
(that sucks honey, black with red throat, or metallic green) umunūni
(wagtail) inyamanza
(little ones) inyoni
(crane, golden-crested) umusāmbi
(crow) igikōna
(dove) intunguru, inuma
(duck) imbati
(eagle) inkona, inkukuma, ikinyakabaka, impūngu
(goose, wild) igisafu
(hawk) igisiga
(kite) ikinyakabaka
(parrot) gasuku
(partridge) inkwāre
(robin, African) inyōmvyi
(that sucks honey, black with red throat, or metallic green) umunūni
(wagtail) inyamanza
En-En dictionary
come ▶ kūza
(all together suddenly) kurandamuka
(apart) gushānyūka, kudohōka
(to come at) (time) kuzīra
(to do something) guherūka
(to an end) guhenebēra, guhera, kunyika
(be coming to an end) guherengetera
(down) kumanuka, kumanuza, kwūruruka
(from) kwāduka, kwānduruka, gukomoka, guturuka, kuva, kuvuduka
(to greet often when one is in disfavour in hopes of gaining favour) kuneganega
(~ here) ingo, ngo, ngwino
(into sight) kurēnguka
(to light) guhinyuka, kwāndagara
(one by one) gutororokanya, gutēraterana
(out, teeth, hoe handle, etc.) guhongoka
(out, stake) gushingūka
(out of water) kwōgorora
(suddenly) guturūmbuka
(to, after fainting) guhembūka
(to pieces) gusambūka
(to the throne) kwīma ku ngoma
(together, crowd) gukungēra
(unexpectedly) kwubīra
(unsewn) gusonoroka (Sw.)
(untied) kubohōka, gupfunduka
(up of itself) kwimeza
(up out of water) kwiburuka
(up thickly, thus not do well) gusorora
(upon suddenly) kwūbuka
(when called) kurabuka
(with) kuzanana
(all together suddenly) kurandamuka
(apart) gushānyūka, kudohōka
(to come at) (time) kuzīra
(to do something) guherūka
(to an end) guhenebēra, guhera, kunyika
(be coming to an end) guherengetera
(down) kumanuka, kumanuza, kwūruruka
(from) kwāduka, kwānduruka, gukomoka, guturuka, kuva, kuvuduka
(to greet often when one is in disfavour in hopes of gaining favour) kuneganega
(~ here) ingo, ngo, ngwino
(into sight) kurēnguka
(to light) guhinyuka, kwāndagara
(one by one) gutororokanya, gutēraterana
(out, teeth, hoe handle, etc.) guhongoka
(out, stake) gushingūka
(out of water) kwōgorora
(suddenly) guturūmbuka
(to, after fainting) guhembūka
(to pieces) gusambūka
(to the throne) kwīma ku ngoma
(together, crowd) gukungēra
(unexpectedly) kwubīra
(unsewn) gusonoroka (Sw.)
(untied) kubohōka, gupfunduka
(up of itself) kwimeza
(up out of water) kwiburuka
(up thickly, thus not do well) gusorora
(upon suddenly) kwūbuka
(when called) kurabuka
(with) kuzanana
En-En dictionary
dislocate ▶ (a bone) guhinyagara
(part of body, or things, vi) gutirigana
(vt) gutiriganya
(part of body, or things, vi) gutirigana
(vt) gutiriganya
En-En dictionary
inquire ▶ (about someone) kubariritsa
(to ask for particulars or description) kudondōza
(to verify what one has heard by asking many) gushīshōza
(to ask for particulars or description) kudondōza
(to verify what one has heard by asking many) gushīshōza
En-En dictionary
spread ▶ (abroad, vt) kwāndagaza, kwāngāza, gukwīza, gukwīragiza
(vi) kwāmāmara, gukwīra, guhetūra, gukwīragira
(grass) gusasa
(legs apart) guhānyuka
(out) gupānga
(out great branches) kugasāra
(out on something) gusanza
(thing spread out flat) ikiramvu
(vi) kwāmāmara, gukwīra, guhetūra, gukwīragira
(grass) gusasa
(legs apart) guhānyuka
(out) gupānga
(out great branches) kugasāra
(out on something) gusanza
(thing spread out flat) ikiramvu
En-En dictionary
take ▶ gufata, gucakīra, guhitana
(another's place in watching) kubangūra
(apart what has been stuck together) kumatūra
(authority on oneself) kurēngera
(away) gukūra, gushingūra, gutwāra
(away from) kwāka, kunyaga
(away completely) gukōmbōra, gutōngōra
(away with) kuvāna
(by force) kunyaga
(care of) kubungabunga, kwītwaririka
(care of, very good) kubukabuka
(case to chief or court) kubūranya
(case to chief, knowing one is right) gutara
(child in arms) kurera, gukīkira
(council together) guhūza ināma
(cows uphill) kurārūra
(down) kumanura
(down tent) gupāngūra
(everything for oneself) kwīgūngirako
(far away) kwāmbukana
(firm hold of) kubāngiriza
(from another) kwākīra
(from pocket or other concealed place) kugoborora
(here, take this) enda
(hold of) gufata
(hold of person) gusūmira, gushorerakw amaboko
(home) gutāhāna
(home object or cows after being away long time) kugishūra
(in one's arms) kugūmbīra, gukīkira
(mouthful) gutamira
(oath) kurahīra
(off clothes) kwīyambura
(off lid of basket) kurumūra
(out) gusokōra
(out of) gukūra, gusokorora, kugobōtora
(out of hole in ground what one has put there) kuzīkuruka
(outside) gusohora
(picture) gucapura (Sw.)
(place of another) kwākīra
(quickly) gutebūkana
(someone aside) kwīkebana
(someone to chief for trial or accusation) gushengeza
(something out to an appointed place) gusokorora
(to put away) kwāndūra
(to someone) gushīra
(to someone where he is) gusānza
(turns) kwākīrana, kwākīranwa, kuja imbu, gukūranwa
(up space) gutabarara
(walk) kugēndagēnda
(wife) kwābīra
(wife, without marrying her properly) gucīkiza
(with) kujāna
(another's place in watching) kubangūra
(apart what has been stuck together) kumatūra
(authority on oneself) kurēngera
(away) gukūra, gushingūra, gutwāra
(away from) kwāka, kunyaga
(away completely) gukōmbōra, gutōngōra
(away with) kuvāna
(by force) kunyaga
(care of) kubungabunga, kwītwaririka
(care of, very good) kubukabuka
(case to chief or court) kubūranya
(case to chief, knowing one is right) gutara
(child in arms) kurera, gukīkira
(council together) guhūza ināma
(cows uphill) kurārūra
(down) kumanura
(down tent) gupāngūra
(everything for oneself) kwīgūngirako
(far away) kwāmbukana
(firm hold of) kubāngiriza
(from another) kwākīra
(from pocket or other concealed place) kugoborora
(here, take this) enda
(hold of) gufata
(hold of person) gusūmira, gushorerakw amaboko
(home) gutāhāna
(home object or cows after being away long time) kugishūra
(in one's arms) kugūmbīra, gukīkira
(mouthful) gutamira
(oath) kurahīra
(off clothes) kwīyambura
(off lid of basket) kurumūra
(out) gusokōra
(out of) gukūra, gusokorora, kugobōtora
(out of hole in ground what one has put there) kuzīkuruka
(outside) gusohora
(picture) gucapura (Sw.)
(place of another) kwākīra
(quickly) gutebūkana
(someone aside) kwīkebana
(someone to chief for trial or accusation) gushengeza
(something out to an appointed place) gusokorora
(to put away) kwāndūra
(to someone) gushīra
(to someone where he is) gusānza
(turns) kwākīrana, kwākīranwa, kuja imbu, gukūranwa
(up space) gutabarara
(walk) kugēndagēnda
(wife) kwābīra
(wife, without marrying her properly) gucīkiza
(with) kujāna
En-En dictionary
throw ▶ (to) guta, gutēra
(apart) gukumira
(at each other) gutēranya
(away) guta
(down) kujegeza
(down from above) gukorora
(forcefully) gushibura
(on ground) kwegura, gukungura
(out) gukugunya, kujugunyika
(stick on ground which tumbles end over end) kubirika
(water) kumīja
(apart) gukumira
(at each other) gutēranya
(away) guta
(down) kujegeza
(down from above) gukorora
(forcefully) gushibura
(on ground) kwegura, gukungura
(out) gukugunya, kujugunyika
(stick on ground which tumbles end over end) kubirika
(water) kumīja
En-En dictionary
part found in: Kirundi I (Study lessons)
lesson 1 ▶ Class 1 umu–, aba–
lesson 16 ▶ –ra Present Tense of Verb
lesson 30 ▶ Review 21 - 29
lesson 42 ▶ “To wash”
lesson 56 ▶ Past of –ri
lesson 69 ▶ Possessive Particle –a Changed to –o
lesson 76 ▶ Possessive Adjectives I
lesson 103 ▶ Reflexive Verbs
lesson 111 ▶ How to Say “Some”; The Conditional
lesson 113 ▶ Reduplicated Verbs
lesson 124 ▶ Narrative Tenses II
lesson 125 ▶ Review 111 - 124
part found in: Kirundi II (Grammar)
chapter 19 ▶ Strong Negative Imperatives
chapter 22 ▶ Participles
chapter 26 ▶ Special Verb Endings
chapter 46 ▶ “when” Clauses
chapter 70 ▶ Vocative
chapter 81 ▶ Times of Day