-keya adj ▶ few, scanty, a little
urupfunguruzo (im-) 6 class 6
singular: uru-
plural: in- ▶ 1. key (Sw.), 2. bottle opener
singular: uru-
plural: in- ▶ 1. key (Sw.), 2. bottle opener
urupfungūzo (im-) 6 class 6
singular: uru-
plural: in- ▶ (Sw.) key
singular: uru-
plural: in- ▶ (Sw.) key
bwakēye phr ▶ Good morning (from guca, greeting used almost any time of day if first meeting, also bgakēye)
bukēye n ▶ the next day
harakēye n ▶ it is day
guca (-keye) v ▶ 1. to be day, to dawn, 2. to be clean, pure
bwakeye good morning
bwakeye good morning
gukanda (-kanze) v ▶ to tell chief that someone sends greetings ('bwakeye')
imamfu (i-) 3 class 3
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ large monkey
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ large monkey
inanganyabwonko 3 class 3
singular: i-,in- ▶ keyboard
singular: i-,in- ▶ keyboard
indogoba (in-) 3 class 3
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ donkey
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ donkey
indogobwe (in-) 3 class 3
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ donkey
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ donkey
ingūge (in-) 3 class 3
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ ape, primate, monkey
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ ape, primate, monkey
inkēnde (in-) 3 class 3
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ monkey
singular: i-,in-
plural: i-,in- ▶ monkey
animal ▶ (domestic) igitungano
(wild) igikoko, inyamāswa
(male in heat) ishāshi
(of nice disposition) ikirende
(track of) umwānza
(truly animal) bukōko
(young of) umukāngara
(young of small) imbūnda
(antelope) impōngo
(small antelope) ingeregere
(bat) agahūngarēma
(bear) idubu
(buffalo) imbogo
(young bull) ishūri
(male calf) ikimasa
(camel) ingamiya, ingameya
(cat) akayabo, akayabu
(chameleon) uruvo, uruvuruvu
(cheetah) igikara
(civit cat) icūya
(crocodile) ingōna
(deer) impōngo
(dog) imbwa,
(female) imbwakazi,
(wolf-like wild) ibīngira
(donkey) indogoba, indogobwe
(elephant) inzovu
(ferocious) igisimba
(fox) imbwēbwe
(frog) igikere
(gazelle) ingeregere
(giraffe) umusumbarembe
(goat) impene,
(male) impfīzi,
(young male goat) agasugurume
(goats) intūngwa, igitūngwa
(hare) urukwāvu
(hippopotamus) imvubu
(hyena) imfyisi
(jackal) imbwēbwe
(kid, lamb) umwāgazi
(lion) intāmbwe, intare
(lizard) umuserebanyi
(mongoose) isambwe
(monkey) inkēnde, imamfu
(puppy) ikibwāna, imbūnda
(python) isato
(rabbit) urukwāvu
(ram) isuguru
(rat, mouse) imbeba
(rat, cane) isiha
(sheep) intāma, intūngwa, igitūngwa
(toad) igikere
(weasel) akarīnda, akagomba
(zebra) imparage
(to give salt to domestic ~) kwūhīra
(to lead to drink) gushōra
(to stake out to pasture) kuzirika
(wild) igikoko, inyamāswa
(male in heat) ishāshi
(of nice disposition) ikirende
(track of) umwānza
(truly animal) bukōko
(young of) umukāngara
(young of small) imbūnda
(antelope) impōngo
(small antelope) ingeregere
(bat) agahūngarēma
(bear) idubu
(buffalo) imbogo
(young bull) ishūri
(male calf) ikimasa
(camel) ingamiya, ingameya
(cat) akayabo, akayabu
(chameleon) uruvo, uruvuruvu
(cheetah) igikara
(civit cat) icūya
(crocodile) ingōna
(deer) impōngo
(dog) imbwa,
(female) imbwakazi,
(wolf-like wild) ibīngira
(donkey) indogoba, indogobwe
(elephant) inzovu
(ferocious) igisimba
(fox) imbwēbwe
(frog) igikere
(gazelle) ingeregere
(giraffe) umusumbarembe
(goat) impene,
(male) impfīzi,
(young male goat) agasugurume
(goats) intūngwa, igitūngwa
(hare) urukwāvu
(hippopotamus) imvubu
(hyena) imfyisi
(jackal) imbwēbwe
(kid, lamb) umwāgazi
(lion) intāmbwe, intare
(lizard) umuserebanyi
(mongoose) isambwe
(monkey) inkēnde, imamfu
(puppy) ikibwāna, imbūnda
(python) isato
(rabbit) urukwāvu
(ram) isuguru
(rat, mouse) imbeba
(rat, cane) isiha
(sheep) intāma, intūngwa, igitūngwa
(toad) igikere
(weasel) akarīnda, akagomba
(zebra) imparage
(to give salt to domestic ~) kwūhīra
(to lead to drink) gushōra
(to stake out to pasture) kuzirika
En-En dictionary
day ▶ umusi, umunsi
(~ before yesterday, ~ after tomorrow) hirya y'ejo
(it is ~) harakeye
(on a certain ~) umusi ur'izina, umunsi ur'izina
(the next ~) bukeye
(today) uyumusi, uyumunsi
(time of day) :
(9 to 10 a.m.) kumusase
(noon) umutāga, ku mamima ngohe
(middle of day) amashōka
(about 3 p.m.) amasubirayo y'inyana
(after dark) bwateranye
(to be ~) guca
(to spend all ~) kwīrirwa
(to start the ~) kuramuka
(~ before yesterday, ~ after tomorrow) hirya y'ejo
(it is ~) harakeye
(on a certain ~) umusi ur'izina, umunsi ur'izina
(the next ~) bukeye
(today) uyumusi, uyumunsi
(time of day) :
(9 to 10 a.m.) kumusase
(noon) umutāga, ku mamima ngohe
(middle of day) amashōka
(about 3 p.m.) amasubirayo y'inyana
(after dark) bwateranye
(to be ~) guca
(to spend all ~) kwīrirwa
(to start the ~) kuramuka
En-En dictionary
good morning ▶ (greeting) bwakeye, mwaramutse
(to tell chief or superior that someone sends in 'bwakeye') gukānda
(to tell chief or superior that someone sends in 'bwakeye') gukānda
En-En dictionary
heart ▶ umutima, umushaha
(pure, kind) umutima ukeye
(broken) umutima umenetse
(to jump with fear) guhahama
(to pound) kugurugūmba, gusimbagurika, kudidagizwa
(to set one's ~ on) guhahamira
(to beat) gutera indihaguzi
(pure, kind) umutima ukeye
(broken) umutima umenetse
(to jump with fear) guhahama
(to pound) kugurugūmba, gusimbagurika, kudidagizwa
(to set one's ~ on) guhahamira
(to beat) gutera indihaguzi
En-En dictionary
hello ▶ (morning) bwakeye
(afternoon) mwīriwe
(informal) yambu, bite, amaho, gute, gute none, vyifashe gute
(afternoon) mwīriwe
(informal) yambu, bite, amaho, gute, gute none, vyifashe gute
En-En dictionary
little ▶ -to, –to-to, –toya, –tonya
(a little) –ke, –keya, –kenya
(~ by ~) buhoro, buhoro-buhoro
(to add to ~ by ~) gutororokanya
(to go forward ~ by ~) kwūngururuza
(a little) –ke, –keya, –kenya
(~ by ~) buhoro, buhoro-buhoro
(to add to ~ by ~) gutororokanya
(to go forward ~ by ~) kwūngururuza
En-En dictionary
morning ▶ igitōndo
(early) agatōndo
(early, just before dawn) agahuru
(good morning!) bwakēye
(early) agatōndo
(early, just before dawn) agahuru
(good morning!) bwakēye
En-En dictionary
following ▶ (the ~) ibikwirikira
(beside) iruhānde, hambavu
(~ day) bukēye
(~ week) indwi iza
(beside) iruhānde, hambavu
(~ day) bukēye
(~ week) indwi iza
En-En dictionary